Ga direct naar de inhoud

Demeter

Topkeurmerk(topkeurmerk)
Demeter logo

Laatste screening: september 2025

Demeter is het keurmerk van de biologisch-dynamische landbouw. Demeter-voedingsmiddelen zijn geproduceerd volgens de Europese regels voor biologische landbouw (zie EU-biologisch). Maar Demeter-boeren zetten nog extra stappen voor meer duurzaamheid. De biologisch-dynamische landbouw komt voort uit de antroposofie en gaat uit van samenhang tussen mens, plant, dier, bodem en kosmos.

Thema's

De milieueisen zijn gebaseerd op die van het keurmerk EU-biologisch, maar Demeter gaat op een aantal punten verder. Biologische bedrijven gebruiken heel beperkt bestrijdingsmiddelen, en geen synthetische middelen. Dit is beter voor de biodiversiteit, omdat bestrijdingsmiddelen vaak ook goede insecten doden. Demeter-boeren moeten minimaal 10% van hun land zo inrichten dat het de biodiversiteit ondersteunt. En als ze ook in kassen telen, geldt dit zelfs voor 20%. Biologische boeren proberen ziekte, plagen en onkruid te voorkomen met teeltmaatregelen. Ze gebruiken geen kunstmest; bij Demeter-boeren staat gebruik van eigen compost en vaste mest centraal in de bemesting. En ze houden de bodem gezond door bijvoorbeeld verschillende gewassen af te wisselen: Demeter heeft hier specifiekere voorschriften voor. Het is verplicht ook rustgewassen te telen die belangrijke stoffen teruggeven aan de bodem, zoals stikstof en organische stof. EU-biologisch stelt geen eisen aan energiegebruik of aan vermindering van broeikasgasuitstoot, hoewel het verbod op kunstmest wel veel uitstoot voorkomt omdat er heel veel energie nodig is voor productie van kunstmest. Voor watergebruik heeft Demeter enkele eisen. Zo moet regenwater opgevangen worden en mag irrigatie de bodem niet verslechteren. 

De producent krijgt extra betaald voor duurzaamheidsinspanningen die het keurmerk vraagt.

De duurzaamheidseisen van dit keurmerk zijn gemakkelijk te vinden op de website van het keurmerk. De eisen zijn in het Nederlands geschreven. Veel duurzaamheidseisen zijn specifiek opgesteld en daarom goed te controleren, maar dat is niet voor álle eisen zo. Op de website van het keurmerk vind je algemene informatie over wat het keurmerk wil bereiken, welke problemen het wil aanpakken en op welke manier het dat wil doen. Er staat ook bij welke dilemma's het daarbij tegenkomt én hoe het daarmee omgaat. De eigenaar van dit keurmerk heeft uitgebreid antwoord gegeven op onze vragen over het betrekken van andere belanghebbenden bij het door ontwikkelen van de eisen. Maar deze informatie staat niet allemaal op zijn website. Belanghebbenden met verschillende achtergronden zijn betrokken bij het (verder) ontwikkelen van de duurzaamheidseisen. Zo zorgt de keurmerkeigenaar ervoor dat er een breder beeld ontstaat en dat er meer vertrouwen is in de gemaakte keuzes dan wanneer hij dit allemaal zelf zou bepalen. 

Het is belangrijk dat keurmerken nadenken over hun impact. Dit keurmerk legt voldoende uit over hoe het de impact in kaart brengt of wil gaan brengen. Het zet goede stappen voor de impactrapportage.

Ieder jaar controleert een onafhankelijke en speciaal daarvoor aangewezen (geaccrediteerde) organisatie of de eisen over het biologisch werken ook echt worden nageleefd. Een deel van deze controles wordt níet van tevoren aangekondigd. Naleving van de extra eisen van Demeter boven op EU-biologisch wordt soms door onafhankelijke, en soms door controleurs van Demeter gecontroleerd. Het keurmerk vertelt dat er gevolgen zijn als er (tijdelijk) niet voldaan wordt aan de eisen die het stelt en dat legt het in het algemeen uit. Een onafhankelijke commissie bepaalt wat de gevolgen zijn. Het keurmerk heeft een systeem opgezet waarmee het gecertificeerde producten in de hele keten kan volgen. Zo weet je dat het product dat je koopt geproduceerd is volgens de eisen van het keurmerk.

Website Demeter(externe link)